Vodopad Beli izvorac i kameni most Valja prerast

недеља, 25. октобар 2015.

Vodopad Beli izvorac i kameni most Valja prerast

Spomenik prirode ''Bigrena akumulacija Beli izvorac''

Bigrena akumulacija Beli izvorac nalazi se u slivu Šaške reke. Izvorište i pećina se nalaze na 325 metara nadmorske visine u podnožju krečnjačke litice Malog Krša. Ispred pećine se prostire polukružna terasa po sredini prosečena kaskadnim rečnim koritom, na čijem obodu je vodopad visine 16 m.

Nizvodno od vodopada, u koritu potoka, postoje brojne pregrade od bigra, iza kojih su obrazovane bigrene akumulacije jezerca prečnika do 10 m i dubine 2-3 m. Preko pregrada potok se sliva u vidu slapova i manjih vodopada, među kojima su dva visoka 5 m.

Početak staze je mesto, gde se Beli izvorac uluva u Šašku reku na putu Majdanpek-Zaječar (od Majdanpeka oko 14 km, a od sela Blizna iz pravca Zaječara oko 3 km), sa desne strane (iz pravca Majdanpeka) nalazi se jedno imanje (domaćinstvo) odakle počinje pešačenje. Od samog početka staza ide kroz šumu i prati uzvodno reku Beli izvor. Do vodopada Beli izvorac potrebno je oko 45 min laganog hoda.

vodopad Beli izvorac

izvorište Belog izvorca

Od izvorišta staza dužine oko 800 m dalje vodi desno, tu počinje nagli uspon i ide se preko sipara prema vidikovcu i vrhu Straža (541 mnv), koji se nalazi na samom grebenu Malog Krša. Usput se prolazi i pored dve pećine. Prva se zove Kozja pećina, i tridestak metara dalje, druga Mala pećina. Za razgledanje ovih pećina potrebne su baterijske lampe.

Kozja pećina

Mala pećina

Od pećina staza dalje vodi u pravcu jednog usamljenog domaćinstava kroz čije dvorište se prolazi da bi se izašlo na vidikovac Straža.

pogled sa vidikovca Straža

Od vidikovca Straža staza dalje vodi šumskim putem dužine oko 1 km uglavnom nizbrdo do reke i kamenog mosta Valja prerast.

reka Valja prerast

kameni most Valja prerast

Valja Prerast, prirodni kameni most, pod zaštitom države, kao spomenik prirode od izuzetnog značaja. Zaštićena prerast nalazi se oko 12 km od Majdanpeka, pruža se od jugozapada ka severoistoku na dužini od 100 m, odnosno 26 m u visini gornje ivice luka. Impozantni raspon prerasti iznosi 150 m, a širina njenog otvora pri dnu u visini rečnog korita 9,7 m.

Od Valja prerasti staza dalje vodi šumski putem i na nekoliko mesta prelazi preko reke do puta Majdanpek-Zaječar. Ovaj deo staze je oko 800 m i završava se gde se reka Valja prerast uliva u Šašku reku.